Warroza

Warroza  – choroba wywoływana przez roztocz Varroa destructor  rozwijające się na czerwiu i dorosłych osobnikach pszczół miodnych. Samice roztoczy żywią się hemolimfą (prawdopodobnie jednak preferują ciało tłuszczowe) zaatakowanych owadów. Cykl rozwojowy trwa 9-10 dni. Po tym czasie samica roztocza składa w zasklepionych komórkach z czerwiem od 3 do 6 jaj, z których wykluwa się około 2/3 samic i 1/3 samców. Samice osiągają 1,6 mm szerokości i 1 mm długości. Zaatakowane rodziny pszczele wiosną bez pomocy człowieka giną już jesienią, a wystarczy zakażenie wiosenne na poziomie 10 roztoczy.

Sposoby zapobiegania i leczenia warrozy

Od lat osiemdziesiątych XX wieku do chwili obecnej (2021) walka pszczelarzy i naukowców z warrozą nie dała spodziewanych rezultatów. Obok naturalnych metod zapobiegania warrozie (np. próby wyhodowania pszczoły miodnej dysponującej mechanizmami obronnymi przeciw pasożytowi Varroa destructor, dyskusyjna metoda wycinania czerwiu trutowego itd.) w leczeniu warrozy stosuje się preparaty chemiczne. Są one podawane w postaci pasków wieszanych w ulach, dymu ze spalania lub odparowywania środków przeciw roztoczom (środków warroabójczych) lub w postaci oprysków roztworami zawierającymi substancje czynne. Roztocze potrafią jednak w ciągu kilku lat uodpornić się na stosowane akarycydy. Stosowanie kwasów organicznych, takich jak kwas mrówkowy, kwas mlekowy i kwas szczawiowy nie prowadzi do nabrania oporności na te kwasy przez pasożyta, jest jednak pracochłonne i zależne od warunków atmosferycznych oraz od stadium rozwoju rodziny pszczelej. Stosowanie preparatów chemicznych wpływa na zanieczyszczenie miodu i wosku. Zabrania się stosowanie preparatów warroabójczych w okresie produkcji miodu towarowego. Bezwzględnie należy przestrzegać okresów karencji wymaganych dla poszczególnych preparatów. W Polsce dostępna jest biologiczna metoda zwalczania Varroa destructor w postaci pożytecznych roztoczy Stratiolaelaps, które aplikuje się do ula z pszczołami wiosną i jesienią. Roztocza są zbyt małe by zjadły Varroa destructor, jednak walcząc z nim uszkadzają go w stopniu uniemożliwiającym rozwój.